Język programowania R – gdzie i jak się uczyć?

Wybór języka programowania do nauki często wiąże się z istotną kwestią, jaką jest weryfikacja ilości i jakości źródeł wiedzy na jego temat. Im lepsze materiały, tym szybciej i łatwiej jest opanować podstawy danej technologii. Warto również wspomnieć o przykładowych projektach napisanych w danym języku, ponieważ dzięki nim można zobaczyć go “w akcji”, przeanalizować jego zastosowanie przy rozwiązywaniu praktycznych problemów.

W tym artykule przyjrzymy się źródłom wiedzy związanymi z językiem R – jednym z mniej popularnych, aczkolwiek według aktualnego indeksu TIOBE – zyskującego na popularności.

 

Czym jest język R?

Jest on interpretowanym językiem programowania, wykorzystywanym najczęściej do obliczeń statystycznych i wizualizacji wyników. Jego twórcy dołożyli starań w kwestii m.in. wsparcia formatu danych wsadowych – możliwe jest zaimportowanie ich np. jako plików CSV, XLS, SAS i SQL. Jest on również wieloplatformowy (co w tym przypadku oznacza, że z powodzeniem może być wykorzystywany w środowiskach Windows, Mac Os X, Unix, Linux oraz FreeBSD).
Przyjrzyjmy się teraz źródłom wiedzy, które ułatwią naukę tego języka.

 

Dokumentacja R

Podstawowym źródłem zdobywania informacji na temat danej technologii powinna być oficjalna dokumentacja – zazwyczaj jest ona dostępna za darmo na oficjalnej witrynie internetowej. Nie inaczej jest w przypadku języka R – dokumentację można znaleźć na stronie głównej projektu. Podzielenie jej na kilka podstron znacznie ułatwia znalezienie interesujących kwestii.
W sekcji “Manuals” udostępnione zostały podręczniki dotyczące różnych obszarów języka. Dla każdego z nich dostępny jest plik PDF/HTML/EPUB, odpowiadający danej wersji R. Kolejne podręczniki poruszają następujące obszary tej technologii:

• wprowadzenie do R, m.in. jak wykorzystywać ten język do analizy statystycznej i wizualizacji,
• import i eksport danych do/ze środowiska,
• instalowanie i administrowanie R,
• tworzenie własnych rozszerzeń,
• szkic definicji języka,
• standardy programowania i wewnętrzne zasady języka.

Ostatni podręcznik zawiera wszystkie pliki pomocy standardowych i zalecanych pakietów języka R w formacie PDF – jest to prawdziwa kopalnia wiedzy, licząca około 3500 stron.

Sekcja “FAQs” udostępnia odpowiedzi na pytania, które z dużym prawdopodobieństwem mogą nurtować użytkowników (szczególnie tych początkujących). Zawiera ona mnóstwo takich kwestii, wraz ze szczegółowymi odpowiedziami. Oprócz pytań niezależnych od środowiska udostępniono także grupy pytań dla użytkowników Windows oraz MacOS.
W pozostałych sekcjach dokumentacji opisano czasopismo skupiające się na języku R (dostępne za darmo), obszerny wykaz literatury poruszającej tematy związane z tą technologią, szczegóły zgodności języka z przepisami oraz inne dokumenty, mogące pomóc adeptom R w zdobywaniu kolejnych umiejętności.

 

Blogi o R

Kolejnym, bardzo przydatnym źródłem wiedzy są blogi. Dotyczy to w zasadzie każdej technologii, a R nie jest w tym przypadku wyjątkiem. Blogi programistyczne tworzone są często przez entuzjastów danego języka, którzy przekazują zarówno wiedzę teoretyczną, jak i praktyczną (opartą na własnych doświadczeniach).

Prawdopodobnie najlepszą stroną udostępniającą artykuły na temat języka R, jest R-bloggers. Głównym zadaniem tej witryny jest udostępnienie zbioru wpisów dotyczących tej technologii – jest to po prostu kompilacja artykułów autorstwa różnych blogerów zajmujących się R, aktualizowana w czasie rzeczywistym. Codziennie pojawia się na niej kilka nowych wpisów. Oprócz treści edukacyjnych można tam również znaleźć oferty pracy związane z językiem R.

 

Materiały wideo o R

Wielu programistów – zarówno początkujących, jak i zaawansowanych – korzysta podczas nauki programowania z materiałów wideo. Jest to przystępna – i zazwyczaj darmowa – forma zdobywania wiedzy. Wykorzystanie w przekazie obrazu pozwala np. na tworzenie kodu na oczach odbiorcy, zaprezentowanie danej technologii “w akcji”. Jest to na pewno bardziej przystępna forma nauki w porównaniu z bardzo szczegółową dokumentacją, przez którą czasem ciężko się przebić (szczególnie początkującym programistom).

W przypadku opcji darmowej, wielu osobom przyjdzie zapewne na myśl przede wszystkim serwis YouTube. W wyszukiwarkę wystarczy wpisać frazę “r tutorial”, aby przekonać się, że treści związane z językiem R dostępne są na wielu kanałach. Są to głównie materiały anglojęzyczne, aczkolwiek filmy w języku polskim również są tam obecne.
Opcja płatna to profesjonalne kursy udostępniane np. na platformie Udemy. W chwili pisania tego artykułu języka R uczy się tam ponad 1,5 miliona osób, z kolei liczba kursów wynosi nieco ponad 300 (dostępne są także bezpłatne). Oprócz samych materiałów wideo, do niektórych lekcji dołączone są e-booki i tworzone podczas nich kody źródłowe.

 

Literatura fachowa o R

Programowania można uczyć się również z książek. To źródło wiedzy wiąże się czasami jednak z tym, że treści książkowe mogą się po pewnym czasie zdezaktualizować. Nie dotyczy to wszakże wszystkich technologii, a język R wydaje się być pozbawiony tej wady.
Dostępnych jest mnóstwo książek anglojęzycznych na temat R – szczególnie znane i chętnie wybierane są następujące pozycje:

• H. Wickham, G. Grolemund – R for Data Science: Import, Tidy, Transform, Visualize, and Model Data,
• A. Field, J. Miles, Z. Field – Discovering Statistics Using R,
• J. P. Lander – The Art of R Programming: A Tour of Statistical Software Design.

Literatura w języku polskim jest mniej liczba, aczkolwiek również obecna. Przykładowe pozycje to:

• JD Long, P. Teetor – Język R. Receptury. Analiza danych, statystyka i przetwarzanie grafiki,
• P. Wdowiński – Wstęp do programowania i analizy danych w języku R,
• W. Hadley, G. Grolemund – Język R. Kompletny zestaw narzędzi dla analityków danych.
  Pozycja trzecia jest polskim tłumaczeniem pierwszej wymienionej książki anglojęzycznej.

 

Przykładowe projekty w R

Również wartościowym miejscem, w którym można zobaczyć praktyczne zastosowania danej technologii, są repozytoria projektów dostępnych publicznie. Analiza problemu i jego rozwiązania w postaci kodu w języku R może przyspieszyć proces zdobywania wiedzy. Stronę dostępnych projektów, implementowanych z użyciem tej technologii, można znaleźć tutaj.

 

Podsumowanie

Naukę programowania w języku R można oprzeć na kilku rodzajach źródeł wiedzy – zostały one opisane powyżej. Najbardziej kompletnym z nich jest dokumentacja, która pokrywa wszystkie aspekty wykorzystywania tej technologii. Z kolei do źródeł bardziej przystępnych, pozwalających na szybsze opanowanie konwencji i składni, możemy zaliczyć: artykuły blogowe, materiały wideo, literaturę oraz przykładowe projekty. Warto przetestować każde z nich i znaleźć metodę najlepszą dla siebie.