Dla wielu copywriterów, grafików i programistów freelancing to świetna opcja pracy dodatkowej lub… sposób na życie. Dowolność wyboru zleceń i elastyczny czas pracy to tylko jedna strona medalu. Druga – to kontakt z klientami i płatności.

Kiedy pracujesz na własny rachunek kwestia opóźnień w płatnościach lub braku zapłaty ze strony zleceniodawcy może urastać do rangi osobnego problemu. Dotyczy to zwłaszcza tych freelancerów, którzy nie łączą pracy na etacie z pracą zdalną i dla których zlecenia są najważniejszym źródłem utrzymania.

Czy twój klient próbuje cię oszukać?

Bezpieczeństwo w pracy zdalnej: na jakich klientów musi uważać freelancer

Chociaż umowa o dzieło obowiązuje nawet jeśli została zawarta ustnie lub elektronicznie, nie zawsze jest wystarczającą „motywacją” dla klienta, aby zapłacić w terminie za wykonane zlecenie. Rozwiązaniem jest oczywiście zabezpieczanie płatności przez portal Useme.eu, ale warto również sprawdzić klienta, zanim przystąpisz do realizacji umowy.

Sygnały, które zapowiadają próbę uniknięcia płatności, możesz wychwycić już na etapie rozmów i negocjacji. Na co zwrócić uwagę, kiedy rozpoczynasz współpracę z nowym klientem?

 

7 zachowań klientów, którzy nie chcą zapłacić

Jako freelancer możesz spotkać różnych klientów: bardzo zapracowanych, którzy rzadko będą odpowiadali na maile, niezdecydowanych, niecierpliwych lub trochę za bardzo dociekliwych. Jak odróżnić ich od klientów, których słaby kontakt i rozszerzanie zakresu prac powinny cię zaniepokoić?

 

1. „Proszę zaczynać projekt, ja już robię umowę”

Negocjacje są błyskawiczne, zleceniodawca podkreśla, jak bardzo zależy mu na czasie, że sprawa jest pilna i „na wczoraj”. Możesz zaczynać pracę choćby i w tej chwili, on weźmie wszystko, umowa już się pisze, płatność w drodze, a klient oczywiście zrobi przelew natychmiast, jak tylko dostanie gotowe dzieło.

Pośpiechowi, sztucznej presji i ciśnieniu bardzo łatwo się poddać, a to na ogół źli doradcy. Pamiętaj, że jeśli klientowi tak bardzo zależy na czasie, powinien być bardziej skłonny do współpracy i nie tylko stawiać swoje warunki („w tej chwili, na wczoraj”), ale również akceptować twoje.

Czy twój klient próbuje cię oszukać - terminy

Bezpieczeństwo w pracy zdalnej: na jakich klientów musi uważać freelancer

Oczywiście, że zdarzają się uczciwi klienci, którym coś naprawdę pilnie wypadło, ale kiedy w grę wchodzi presja czasu możesz nie odróżnić ich od tych mniej uczciwych. W takich sytuacjach skorzystaj z transakcji chronionej w Useme lub pobierz zaliczkę.

 

2. Głuchy telefon

Do dobrych praktyk komunikacji należy ustawienie autorespondera, jeśli wyjeżdżasz na urlop i wiesz, że jakiś czas będziesz offline.
Z kolei w kontaktach między pracującym zdalnie freelancerem i jego klientem przestoje w komunikacji mogą być źródłem stresu i… znakiem, że coś jest nie w porządku.

Twoją czujność powinno obudzić, jeśli po bardzo sprawnym kontakcie na początku o różnych porach telefon pozostaje głuchy, a na maile nikt nie odpowiada. W takiej sytuacji uprzedź zleceniodawcę, że zawieszasz pracę nad zleceniem, dopóki nie otrzymasz wiadomości zwrotnej.

Czy twój klient próbuje cię oszukać - kontakt

Bezpieczeństwo w pracy zdalnej: na jakich klientów musi uważać freelancer

Jeśli planujesz z klientem duży projekt, pewne przestoje w mailach i telefonach mogą się wydarzyć, jednak dla własnego bezpieczeństwa ustal, że podzielicie pracę na etapy. Każdy kolejny etap jest osobno płatny, także nawet jeśli w połowie projektu klient zamilknie, aby dać ci do zrozumienia, że zrywa współpracę, będziesz mieć na koncie zapłatę za część zlecenia.

 

3. Adres e-mail

Nie potrzebuje rachunku ani faktury, umowę zawiąże później, praca jest potrzebna na natychmiast. Wszystkie te komunikaty dostajesz z adresu mailowego popularnej domeny, nie domeny firmowej, a w aliasie nie ma ani nazwy firmy, ani imienia i nazwiska tylko mało oryginalny pseudonim.

To powinno obudzić twoją czujność – jeśli umowa nie dojdzie do skutku i zleceniodawca zerwie współpracę bez zapłaty, nie wiesz nawet, kto zamawiał zlecenie i u kogo dochodzić swoich praw.

Czy twój klient próbuje cię oszukać - maile

Bezpieczeństwo w pracy zdalnej: na jakich klientów musi uważać freelancer

W takiej sytuacji koniecznie skorzystaj z transakcji chronionej w Useme. Zleceniodawca może samodzielnie założyć konto i nie podawać ci swoich pełnych danych, jeśli bardzo zależy mu na zachowaniu anonimowości. Ty rozpoczniesz pracę dopiero, kiedy opłaci pro formę wysłaną przez serwis – w ten sposób zyskasz gwarancję wypłaty, jeśli dzieło zostanie wykonane zgodnie z zamówieniem.

 

4. Chaos i brak decyzji

Wczorajsza poprawka dzisiaj znika, termin płatności znowu się przesuwa, wtyczki jednak nie będą potrzebne, nie ma sensu również, żebyś dalej pracował nad dodatkowymi tekstami, które klient zamówił tydzień temu.

Dostarczasz wreszcie gotową pracę i okazuje się, że lista poprawek nie ma końca. Jeśli zamówienie spełnia ustalone warunki, a poprawki stają się coraz mniej merytoryczne, możesz podejrzewać, że trafiłeś na klienta, który bardzo chce uniknąć płatności.

Czy twój klient próbuje cię oszukać - chaos

Bezpieczeństwo w pracy zdalnej: na jakich klientów musi uważać freelancer

Aby się przed tym zabezpieczyć, koniecznie przed rozpoczęciem współpracy ustal, jaką ilość poprawek zawierasz w cenie wykonania oraz jaka jest stawka za poprawki „nadliczbowe”. Taki zapis pomoże wybrać klientowi najlepszą wersję w krótszym czasie.

 

5. Zmiany w zakresie prac

Pamiętaj, że klient może nie zapłacić za pracę wykonaną w ramach umowy o dzieło, jeśli dostarczony produkt nie odpowiada warunkom zamówienia. Dlatego właśnie tak ważne jest, aby ustalić, co dokładnie ma być przedmiotem twojej pracy, jaki ma być plik wynikowy, jaki jest zakres działań.

Czy twój klient próbuje cię oszukać - zmiany

Bezpieczeństwo w pracy zdalnej: na jakich klientów musi uważać freelancer

Klient, który co chwilę zmienia zdanie, modyfikuje zakres zlecenia, dokłada ci lub ogranicza obowiązki, tak że nie wiesz w końcu, co masz zrobić, to typ, którego lepiej się wystrzegać.
Jeśli nawet zrealizujesz projekt i otrzymasz płatność, będzie ona zaniżona w stosunku do czasu, jaki faktycznie poświęcisz na wykonanie całości.

 

6. Gotowa praca przed zapłatą

Ta kwestia jest podchwytliwa: w umowie o dzieło ważny jest efekt twoich prac, dlatego zleceniodawca powinien mieć możliwość zapoznania się z nimi, zanim wyrazi akceptację. Z drugiej strony jest to też doskonała furtka dla nieuczciwych klientów, którzy liczą na to, że pobiorą pracę, ale nie będą za nią płacić.

Czy twój klient próbuje cię oszukać - płatności

Bezpieczeństwo w pracy zdalnej: na jakich klientów musi uważać freelancer

Jak się zabezpieczyć? Przekaż klientowi próbki, ale zabezpieczone przed kopiowaniem:

  • strony www, prace IT i programistyczne umieść na swoim serwerze
  • prace graficzne wyślij w miniaturkach lub zabezpieczone znakiem wodnym
  • teksty i prace copywriterskie prześlij w formie obrazu lub pliku zabezpieczonego przed kopiowaniem

Próbka w zupełności wystarczy do oceny pracy, ale nie pozwoli na jej wykorzystanie bez zapłaty.

 

7. Historia firmy

W Polsce istnieje kilka baz przedsiębiorców – działalności jednoosobowych, spółek i wszystkich (CIDG, KRS, Regon). Są one aktualizowane w różnym tempie, jednak nie wymagają zakładania konta ani opłacania abonamentów, a mogą posłużyć ci jako ocena wiarygodności i rzetelności klienta.

Zwróć uwagę na zapisy mówiące o zawieszaniu działalności i jej wznawianiu. Mogą być one znakiem, że w firmie twojego klienta nie działo się najlepiej i warto zachować ostrożność.

Czy twój klient próbuje cię oszukać - historia

Bezpieczeństwo w pracy zdalnej: na jakich klientów musi uważać freelancer

Klienta możesz również sprawdzić na grupach FB, których użytkownicy ostrzegają się przed nieuczciwymi zleceniodawcami. Koniecznie sprawdź również w sieci opinie innych freelancerów, zerknij na branżowe fora i na LinkedIn.

 

Jak poznać, czy twój klient zapłaci?

Jako freelancer wiesz, że zlecenia układają się różnie. Tobie też na pewno zdarza się wolniej odpisywać na maile, przekładać terminy i prosić o zaliczki. Twoi zleceniodawcy mogą zachowywać się podobnie.

Co zatem powinno obudzić twoje wątpliwości? Jeśli u swojego klienta widzisz jedno z opisywanych przez nas zachowań, możesz złożyć to na karb zwykłych życiowych sytuacji. Wystąpienie kilku z nich może już powodem do podejrzeń.

Jak się zabezpieczyć? Nie musisz spisywać umowy w wersji papierowej – umowa o dzieło obowiązuje nawet jeśli jest zawarta ustnie. Zadbaj jednak o dokładne określenie zakresu prac, terminów wykonania i terminów płatności.
Bezpiecznym rozwiązaniem będzie jednak rozliczenie pracy przez profesjonalny serwis dla freelancerów, który zabezpieczy płatność i zadba o dalsze rozliczenie podatku.