Freelancer: jak zacząć pracować zdalnie?

Powody, aby zostać freelancerem, są różne. Możesz mieć dość pracy na etacie: praca zdalna zapewnia więcej elastyczności i niezależności w kwestii grafiku. Możesz szukać nowych wyzwań – jako freelancer przejmujesz więcej odpowiedzialności za swoją karierę, ale wraz z nią zyskujesz również pełną kontrolę nad tym, w jakim kierunku będzie się rozwijać.

 

Freelancing to także opcja dla tych wszystkich, którzy szukają pracy dodatkowej. Tu praca zdalna pozwala wykorzystać kompetencje i umiejętności dla dodatkowych klientów, a elastyczny czas pracy sprawia, że łatwiej jest połączyć ją z twoim głównym etatem.

Jak znaleźć pracę zdalną i zostać freelancerem? Odpowiedź wydaje się prosta: znajdź portal dla freelancerów, wybierz zlecenia, które chcesz i możesz zrealizować, składaj oferty i… czekaj na odpowiedź.
W praktyce jednak okazuje się, że zdobycie pierwszych zleceń – zwłaszcza jeśli nie posiadasz dużego doświadczenia – wymaga zainwestowania w nie czasu i wysiłku.

 

Jak zostać freelancerem: poradnik krok po kroku

Czujesz się jak przed skokiem na głęboką wodę i to bez koła ratunkowego? Spokojnie: wystarczy zabrać się do poszukiwań z głową, a na pewno uda ci się dostać pierwsze zlecenia.

 

1. Jak zostać freelancerem: twoja nisza i umiejętności

Pierwsze pytanie, na jakie warto sobie odpowiedzieć, dotyczy dziedziny, w jakiej chcesz realizować prace.
Samo określenie, że chcesz być copywriterem, grafikiem albo programistą i że możesz zrobić absolutnie wszystko, jest bardzo szerokie i nie ułatwi ci przebicia się wśród konkurencji.

Zacznij od tego w jakiej dziedzinie projektowania graficznego, pisania tekstów, kodowania, tłumaczenia lub fotografii czujesz się najlepiej i masz największe doświadczenie.
Twoim celem jest ustalenie niszy, w jakiej masz szanse na zdobycie zleceń z racji już posiadanego doświadczenia lub talentu. Jeśli jest to kodowanie, to za pomocą jakich narzędzi i w jakich językach; jeśli copywriting, to w jakim typie tekstów czujesz się najpewniej i masz najlepsze wyniki – w tekstach sprzedażowych czy w tworzeniu contentu na social media? Jaką wiedzę specjalistyczną posiadasz, aby wykorzystać ją w pisaniu dobrych tekstów? Jako grafik specjalizujesz się w obróbce zdjęć, tworzenia grafik czy ilustracji; projektowania do druku czy użytku cyfrowego?

Zanim zaczniesz składać pierwsze oferty, sprawdź, jakich zleceń w danej dziedzinie pojawia się najwięcej i które mają najmocniejszą konkurencję. Daj sobie na to tydzień do miesiąca. Łatwiej ci będzie wejść na rynek pracy zdalnej wiedząc, czego szukasz i na czym się koncentrujesz. Zaoszczędzisz sobie wysyłania dziesiątek ofert na wszystkie zlecenia z niewielkimi szansami na to, że zostaną zauważone.

Praca na etacie nie zawsze pozwala na rozwijanie zawodowych pasji i zainteresowań. Research wśród zleceń pracy zdalnej pozwoli ci również zorientować się, czy są aktualnie trendy, narzędzia i wymagania, które warto „nadrobić”, aby zwiększyć swoją konkurencyjność.

 

2. Jak zostać freelancerem: twoje portfolio

Kolejny krok na drodze do rozpoczęcia kariery freelancera to stworzenie portfolio. Nie lekceważ tego elementu, ponieważ portfolio pełni rolę twojej wizytówki i zawsze stanowi uzupełnienie oferty. Licz się z tym, że jeśli propozycja zainteresuje zleceniodawcę, będzie chciał sprawdzić twoje umiejętności i doświadczenie.

Dołóż starań, aby twoje portfolio składało się nie tylko z twoich najlepszych prac, ale również prac, które odpowiadają niszy, w jakiej chcesz zdobywać zlecenia. Jeśli zajmujesz się fotografią, ale poza tym chcesz również pisać teksty specjalistyczne dla zleceniodawców z tej branży, same zdjęcia nie będą dowodem na to, że piszesz równie dobrze, jak fotografujesz.

Jeśli nie dysponujesz pracami komercyjnymi, które mogą pokazać twoje umiejętności, stwórz je – wymyśl klienta, stwórz sytuację, w jakiej są potrzebne twoje usługi i wykonaj „zlecenie”. W portfolio dodaj informację, z myślą o kim powstała dana praca, jakie ma cele i jakich środków używasz, aby je osiągnąć. Pokaż zleceniodawcy, jak pracujesz i jakie wartości możesz wnieść oprócz technicznego know-how.

Gdzie założyć portfolio? Możliwości są dwie:

• zewnętrzny serwis portfolio dla freelancerów (np. Behance, Dribble, GitHub, WordPress)
• twoja własna strona www lub blog

 

3. Jak zostać freelancerem: strona www lub blog

Twoje portfolio jest już gotowe, więc czas zająć się marketingiem usług. Wiesz już, że portfolio to niezbędne narzędzie dla każdego freelancera. Kolejne, nad którym warto się zastanowić, to strona domowa lub blog.

Na ogół stworzenie własnej strony www lub bloga łączy się z większym wydatkiem czasu, energii twórczej i środków niż założenie profilu na serwisie z portfolio dla freelancerów – musisz pomyśleć nad domeną, hostingiem, layoutem, treściami i SEO.
Jeśli praca zdalna ma być dla ciebie tylko tylko sposobem na dodatkową pracę, portfolio online na jednym z serwisów całkowicie wystarczy. Jeśli jednak masz większe ambicje, pomyśl nad założeniem strony www.

Aby strona była efektywna i przynosiła wymierne korzyści, musi być odświeżana i zasilana nowymi treściami, jest to zatem dodatkowy element, który będzie wymagał czasu i uwagi. Na prowadzanie strony lub bloga warto zdecydować się tylko, jeśli możesz regularnie się nimi zajmować

Jakie korzyści daje freelancerowi posiadanie strony www lub bloga?

Strona www to w rzeczywistości landing page dla twoich zleceniodawców. Powinna oprócz portfolio zawierać kilka informacji o tobie oraz o współpracy (np. zakres usług, podstawowe elementy do wyceny) oraz zakładkę z kontaktem.
Jeśli zdecydujesz się na prowadzenie strony z blogiem lub strony i bloga jako odrębnych serwisów, pamiętaj, że ten ostatni nie ma być internetowym dziennikiem do pisania sprawozdań z twojego prywatnego życia.
Blog jest narzędziem, które ma kreować wizerunek profesjonalisty i eksperta w danej dziedzinie. Umieszczaj na nim case studies, informacje branżowe, dziel się swoją wiedzą i doświadczeniem.

Więcej o tym, czy potrzebujesz strony www czy bloga przeczytasz tu.

 

4. Jak zostać freelancerem: media społecznościowe

Kiedy twoje portfolio, strona domowa lub blog są już gotowe, czas wyjść z ofertą do szerszego grona odbiorców i dać się poznać jako freelancer. Tutaj pomogą ci media społecznościowe.

Social media to potężne narzędzie reklamowe – możesz poinformować na nich, że wykonujesz prace zdalne na zlecenie i w jakim zakresie oraz szukać nowych klientów. Pomogą ci w tym:

• grupy na Facebooku
• odpowiednie tagi na Twitterze
• polecenia i grupy na LinkedIn

Pamiętaj jednak, aby nie mieszać twojego wizerunku osoby prywatnej z wizerunkiem profesjonalisty. Nie chcesz przecież, aby zleceniodawca, który zapoznawszy się z twoją ofertą znajdzie cię na Facebooku, zobaczył zdjęcia z ostatniej gorącej imprezy i doszedł do wniosku, że to perfekcyjna recepta na zawalenie terminu, prawda?

Jako freelancer nie musisz zakładać nowych kont na wszystkich portalach, na jakich funkcjonujesz – wystarczy wybrać te, na których chcesz działać w wymiarze profesjonalnym lub zmienić ustawienia prywatności.

W pracy zdalnej najwięcej korzyści może przynieść ci Facebook z grupami dla freelancerów oraz LinkedIn. Na LinkedIn co prawda trudniej jest otrzymać zlecenie, jednak portal ten umożliwia nawiązywanie kontaktów z innymi profesjonalistami, co przekłada się na skuteczny networking. Profil na LinkedIn stanowi dobre uzupełnienie i potwierdzenie informacji, jakie masz zawarte w portfolio lub na stronie domowej.

Chociaż LinkedIn jest mniej popularny niż Facebook, przyciąga określoną grupę użytkowników – profesjonalistów skoncentrowanych na pracy i karierze. Nawet jeśli wydaje ci się, że nie jest to do końca twoje środowisko, warto wykorzystać potencjał, jaki daje ten portal.

 

5. Jak zostać freelancerem: twoje stawki

To pytanie zapewne wydaje ci się teraz najważniejsze: jak się wycenić? Przede wszystkim ustal, czy twoja stawka będzie dotyczyła projektu czy godziny pracy.

Freelancerzy na ogół rozliczają się w oparciu o całość projektu, niezależnie od tego, czy zajmie on pięć godzin czy piętnaście. Taka forma jest wygodniejsza dla zleceniodawcy i łatwiejsza do ustalenia dla ciebie jako freelancera.
Stawka godzinowa ma sens w przypadku projektów o dłuższym terminie realizacji, w których zakres prac może się zmienić. Dotyczy to zwłaszcza większych zleceń programistycznych.
Oba te rozwiązania mają swoje dobre i złe strony – więcej na ich temat przeczytasz tu.

 

Pozostaje jeszcze ustalenie, jak wysokie powinny być twoje ceny. Jak zapewne wiesz z własnego doświadczenia, cena to ważny czynnik, który nierzadko decyduje o zakupie usługi lub produktu. Z własnego doświadczenia wiesz również, że nie zawsze najniższa cena oznacza najlepszy produkt: ważniejszy jest raczej stosunek ceny do jakości.
To samo dzieje się w pracy zdalnej. Wielu początkujących freelancerów sztucznie obniża stawki, aby zwiększyć swoją konkurencyjność i nadrobić w ten sposób braki techniczne i warsztatowe. Jest to jedna z najgorszych możliwych praktyk, ponieważ w prosty sposób prowadzi do psucia rynku.

Jeśli planujesz pracować zdalnie więcej niż kilka miesięcy, szybko zauważysz, że wraz ze wzrostem twojego doświadczenia masz większe możliwości pracy dla lepszych klientów za większe stawki. Klienci jednak z trudem zaakceptują te ostatnie, jeśli wcześniej przyzwyczaisz ich do otrzymywania bardzo dobrej pracy poniżej jej rzeczywistej wartości.

 

6. Początki freelancera: twoje umowy

Freelancing w żadnym wypadku nie oznacza pracy na czarno: kiedy pracujesz zdalnie, również musisz zawrzeć umowę i odprowadzić podatki. Jakiekolwiek formy współpracy będzie wymagał także twój zleceniodawca: jest to zabezpieczenie, które reguluje wasze wzajemne zobowiązania.

Oznacza to również, że jeśli spotkasz nieuczciwego zleceniodawcę, umowa będzie dla ciebie podstawą do dochodzenia swoich praw. Może się zdarzyć, że w ramach wykonanego zlecenia twój klient będzie wymagał niekończącej się ilości poprawek – umowa powinna regulować ich ilość i w tym kontekście jest zabezpieczeniem również dla ciebie.

Jakie umowy możesz zawrzeć?
Jako osoba fizyczna (kiedy nie masz swojej firmy)

• umowa o dzieło
• umowa zlecenia
• wystawienie faktury przez Useme

Kiedy masz firmę

• rozliczenie B2B na podstawie rachunku lub faktury VAT

Umowa o dzieło ma zastosowanie, kiedy w wyniku twojej pracy powstaje zupełnie nowa rzecz lub produkt: paczka tekstów, nowy layout strony, paczka zdjęć. Jej zaletą jest to, że nie wymaga od zleceniodawcy odprowadzania składek ZUS i dlatego też cieszy się największą popularnością wśród freelancerów.

Umowa zlecenia, zwana także umową starania, przewiduje wynagrodzenie za starania i poświęcony czas: jej podstawą nie jest zatem ukończony projekt, ale podana przez ciebie stawka godzinowa oraz czas, jaki poświęcasz na wykonanie powierzonej pracy. W tym kontekście mniej ważne jest, czy wykonana praca przyniosła zamierzony efekt, ale czy została wykonana w staranny sposób.
Jej wadą jest to, że wymaga od zleceniodawcy odprowadzenia składek ZUS, a tym samym jest zawierana mniej chętnie.
Więcej o różnicach między umową zlecenia i umową o dzieło przeczytasz tu.

 

Dla zleceniodawców najwygodniejsze jest rozliczenie na podstawie faktury VAT – część kosztów, jakie klient ponosi wraz z zamówieniem u ciebie pracy, może wtedy odliczyć od podatku. Dla ciebie jako dla freelancera wiąże się to jednak z założeniem własnej działalności, a tym samym zmierzenie się z biurokracją i księgowością.
Dodatkowym minusem jest konieczność opłacania składek ZUS nawet jeśli w danym miesiącu nie uzyskujesz żadnych przychodów.

Alternatywą w takiej sytuacji jest portal useme.eu, na którym możesz rozliczyć wykonaną pracę przez fakturę VAT. Serwis zawiąże z tobą umowę o dzieło i rozlicz za ciebie podatki, a twojemu klientowi wystawi fakturę VAT.

 

7. Początki freelancera: gdzie szukać zleceń

Wszystkie kwestie formalne masz już za sobą, więc czas znaleźć pierwsze zlecenia, na jakie złożysz oferty.
Statystyki wskazują, że dla freelancerów najpopularniejszą i najbardziej skuteczną metodą pozyskiwania zleceń są… polecenia. Dlatego zacznij od najbliższego kręgu swojej rodziny, znajomych i współpracowników. Czy ktoś z nich lub ich znajomych potrzebuje usługi, jaką możesz wykonać?

Kolejny krok to szukanie zleceń na portalach ogłoszeniowych dla freelancerów. W Polsce do najpopularniejszych zaliczają się useme.eu, oferia, freelancer.com i upwork.com. Każdy z nich ma swoje dobre i złe strony. Oferia kojarzona jest przede wszystkim z niskimi stawkami oraz olbrzymią konkurencją. Aby uzyskać dostęp do danych zleceniodawców musisz również wykupić pakiet.
Useme.eu to serwis dedykowany freelancerom – założenie konta i składanie ofert jest bezpłatne, natomiast stawki są ukryte przed innymi freelancerami, aby zapobiec szkodliwemu zjawisku licytowania ceny do najniższej.
Pozostałe dwa serwisy to polskie wersje zagranicznych serwisów – konkurencja jest tu bardzo duża, co nie zawsze gwarantuje uczciwe stawki.

Jeśli twoja znajomość języków obcych umożliwia ci swobodną komunikację, spróbuj również swoich sił na zagranicznych portalach dla freelancerów. Ich wadą jest wysoka konkurencja, zaletą – możliwość zarabiania w obcej walucie.

Korzystaj także z grup na Facebooku – wiele z nich jest regularnie odświeżanych i często pojawiają się na nich nowe zlecenia. Popularne niegdyś fora internetowe obecnie nie stanowią już tak efektywnego źródła zdobywania zleceń. Warto od czasu do czasu je przejrzeć, jednak z wyjątkiem seo i optymalizacja dla copywriterów oraz wp zlecenia dla koderów pracujących na WordPress odświeżane są rzadko.

 

8. Początki freelancera: jak przygotować ofertę

Znalazłeś zlecenie, na które chcesz wysłać ofertę i… masz pustkę w głowie? A może właśnie masz masę pomysłów i twoja oferta ma już mniej więcej dwie strony A4? Najbardziej efektywny jest… złoty środek.

Pamiętaj, że twój klient może nie mieć czasu na przeczytanie całej historii tego, co popchnęło cię do tego, aby zostać freelancerem. Aby oferta była skuteczna, powinna zawierać:

• szczegóły wykonania (technologia, programy, szczegóły techniczne)
• termin
• cenę
• twoje doświadczenie, które odpowiada tej konkretnej pracy

Jeśli zgłaszasz się do wykonania aplikacji mobilnej, twojego zleceniodawcę będzie interesowało, jakie masz doświadczenie w kodowaniu pod Android lub iOS, a nie ile stron www ukończyłeś. Jeśli czujesz, że masz za mało doświadczenia, zaprezentuj projekt prywatny, „szkolny” lub hobbystyczny, który potwierdzi twoje kompetencje.

 

Freelancer: jak zacząć pracować zdalnie

Praca zdalna jest coraz bardziej atrakcyjną perspektywą nie tylko dla pracowników z pokolenia millenialsów. Do pracy jako freelancer, na „cały etat” lub tylko po godzinach normalnego etatu, przyciągają elastyczny grafik i większa kontrola nad rytmem pracy oraz wyborem zleceń. Nie bez znaczenia jest też możliwość rozwijania tych profesjonalnych pasji i zainteresowań, na które etat nie pozostawia zbyt wiele miejsca.

Aby zapewnić sobie sukces w pracy zdalnej jako początkujący freelancer, przede wszystkim zadbaj o to, co zobaczy twój zleceniodawca, kiedy zainteresuje się twoją ofertą. Bezwzględnie potrzebujesz portfolio, chociaż nie musi się ono składać z komercyjnych prac. Dobrze będzie również zadbać o stronę www lub blog, a także o profile w mediach społecznościowych, jeśli są one publiczne.

Zanim rozpoczniecie współpracę, przygotuj się też na pytania o finanse i rozliczenia. Ustal, czy rozliczasz się w oparciu o projekt czy za godzinę, a także jaką formę rozliczenia możesz zaoferować: na umowę cywilnoprawną (dzieło, zlecenia) czy na fakturę. Pamiętaj, że jako osoba fizyczna możesz wystawić fakturę dzięki useme.eu.

Na koniec dopracuj swoją ofertę. Nie ma nic gorszego, niż otrzymać propozycję współpracy, która ma charakter informacji „kopiuj-wklej” i zmusza do dalszego poszukiwania informacji o stawce i czasie wykonania. Unikaj bezosobowych ofert „dla każdego” – propozycja skrojona na miarę zleceniodawcy ma większe szanse przebić się przez oferty konkurencji niż „przeklejka”, która w niewielkim stopniu odpowiada jego potrzebom.